Probleemgedrag bij kippen

🐔 Probleemgedrag bij kippen: herkennen én oplossen – Tip van Lin

Als kippenverzorger kom je het vroeg of laat tegen: gedrag dat niet helemaal klopt. Een kip die ineens afstandelijk is, eentje die wordt gepest, of een hele groep die onrustig lijkt. In deze blog neem ik je mee in de wereld van probleemgedrag bij kippen. Niet om je ongerust te maken, maar juist om je te laten zien hoe je op tijd kunt ingrijpen – en vooral hoe je het kunt voorkomen. Want als je weet waar je op moet letten, kun je veel leed bij je dieren voorkomen én jezelf een hoop zorgen besparen.

🧠 1. Stressgedrag: de stille killer

Stress bij kippen zie je niet altijd meteen. Het kan sluipend zijn, en zich op allerlei manieren uiten:

• Overmatig veren pikken (bij zichzelf of anderen)
• Geen eieren meer leggen
• Veel schrikken, vluchtgedrag
• Stereotype gedrag (steeds hetzelfde rondje lopen, tegen de muur pikken)

Oorzaken kunnen zijn:

• Te weinig ruimte
• Verandering in de groep (nieuwe kip erbij)
• Geen schuilplekken of rustplekken
• Plotselinge veranderingen in voer, omgeving of routine

Oplossing: Creëer rust en structuur. Kippen houden van regelmaat. Zorg voor voldoende ruimte (minimaal 1 m² per kip buiten), zet beschutte hoekjes neer en bied afleiding aan: ophanggroenten, zandbaden, takken om op te zitten. Zet een stresskip eventueel apart met een maatje om te herstellen. Kijk bij onze gezondheidsproducten ter ondersteuning van stress bij kippen. Gezondheid kippen

🪶 2. Verenpikken: van irritant tot gevaarlijk

Verenpikken is misschien wel het meest voorkomende probleemgedrag. Soms lijkt het onschuldig, maar het kan uitgroeien tot bloedige situaties.

Oorzaken:

• Tekort aan eiwitten of mineralen
• Verveling
• Te felle verlichting in het hok
• Stress of een verstoorde rangorde

Oplossing: Check eerst het voer: bevat het voldoende eiwit en calcium? Geef bij als nodig. Hang extra afleiding op, verlaag de lichtsterkte (liefst rood licht), en kijk of er ruimtegebrek is. Bij ernstige gevallen kan je de ‘pikker’ tijdelijk apart zetten of sprayen met een anti-pikmiddel (bijvoorbeeld hertshoornspray, ongevaarlijk, maar wel onaangenaam voor de dader).

🐓 3. Agressie en pestgedrag

Sommige kippen zijn gewoon echte pestkoppen. Of lijken dat. Ze jagen anderen op, houden ze weg bij voer, of pikken gericht op de kammen.

Oorzaken:

• Verstoring van de pikorde (nieuwe kip, zieke kip)
• Te kleine ruimte of schaarse voervoorzieningen
• Te weinig afleiding of prikkels

Oplossing: Zorg voor meerdere voer- en drinkplekken, zodat de zwakkeren ook kunnen eten. Introduceer nieuwe kippen langzaam: eerst achter een hek, pas later echt samen. En let goed op groepsdynamiek – soms moet je een pestkop even apart zetten zodat de rust terugkeert.

🪺 4. Broeds gedrag dat doorslaat

Een broedse kip kan soms volledig opgaan in haar taak – en daarbij fel worden naar andere kippen of naar jou. Of juist helemaal futloos.

Oplossing: Wil je geen kuikens? Haal haar dagelijks even van het nest, zorg dat ze actief blijft en niet oververhit raakt. Je kunt ook het nest wegnemen of haar een paar dagen op een koele, lichte plek zetten waar ze geen eieren vindt. Let goed op: te lang broeds zijn kan ook gezondheidsproblemen geven, zoals gewichtsverlies. Beter om in te grijpen.

💩 5. Apathie, terugtrekken of een kip die zich afzondert

Kippen zijn groepsdieren. Als eentje zich afzondert, klopt er iets niet.

Mogelijke oorzaken:

• Ziekte (check op wormen, coccidiose, bloedluizen, infecties)
• Pijn (bijv. legnood, verwonding)
• Verlies van rang of trauma door pesten

Oplossing: Observeer goed. Is ze magerder? Hoe is haar kamkleur? Hoe ziet haar mest eruit? Soms helpt het om zo’n kip tijdelijk apart te zetten voor herstel. Twijfel je? Overleg met een kippenkundige, dierenarts, of stuur ons een berichtje, liever te vroeg dan te laat. Gezondheid kippen

🐣 6. Kakelende paniek: kippen die niet tot rust komen

Soms is het gewoon onrust in de tent. De hele groep kakelt en vliegt bij het minste geluid op.

Oorzaken:

• Roofvogel of andere dreiging
• Onrustige omgeving (hond, kinderen, bouwgeluid)
• Onwennigheid bij nieuwe kippen
• Verwend gedrag, ze willen iets afdwingen bij je

Oplossing: Creëer beschutte plekken waar ze zich veilig voelen. Een overkapping of haagje doet wonderen. Laat ze wennen aan nieuwe dingen door deze rustig te introduceren. En wees zelf rustig in je bewegingen zodat ze aan je wennen. Geef niet toe als ze “zeuren” om iets. Ze zijn slim genoeg om te weten dat zodra ze herrie gaan maken er een positief gevolg voor ze komt, bv handje graan strooien, uit de ren gelaten worden enz. Ze leggen snel verbanden, dus blijf standvastig.

🪴 7. Kippen die alles opeten wat los en vast zit (inclusief elkaar)

Sommige kippen worden ‘snoepers’. Ze eten veren, mest, of alles wat ze kunnen vinden.

Oorzaken:

• Tekorten (bijv. calcium, grit, vitamines)
• Verveling
• Slechte darmflora

Oplossing: Zorg altijd voor grit en schelpengrit naast het gewone voer. Geef dagelijks een  heel handje groenvoer (bijv. andijvie, courgette, een stronkje broccoli). En kijk eventueel naar een supplement dat de darmgezondheid ondersteunt ter voorkoming van ziektes. Te vinden bij onze gezondheidsproducten. Gezondheid kippen

❤️ Tot slot: je gevoel volgen

Wat ik altijd tegen mensen zeg: jij kent je kippen het best. Als je denkt: “er klopt iets niet”, dan is dat gevoel meestal terecht. Kijk, voel, observeer. En onthoud dat afwijkend gedrag bijna altijd een signaal is.

Probleemgedrag oplossen begint bij snappen waarom het er is. Soms is het simpel, soms is het complex. Maar met aandacht, liefde en een beetje creativiteit kom je al een heel eind. En eerlijk is eerlijk: hoe meer je leert over hun gedrag, hoe leuker het wordt om kippen te houden.

Liefs, van Lin 🐓